Mihengir Nedir
Mihengir, yükseklik ölçüsü alırken üzerinde sabit kumpası olan ölçüm cihazıdır. Milimetre (mm) cinsinde hassas ölçülerin alınmasını sağlar. Parçaya işaretleme yapabilen bir ölçüm cihazıdır. Peki Mihengir neden kullanılır sorusunu cevaplayacak olursak. Mihengir genellikle markalama ve ölçüm aleti olarak kullanılmaktadır. Yapıları bakımından çeşitlendirilebilirler.
Mihengir Neden Kullanılır ?
Markalama, işaretleme, ölçüm aleti olarak işlem görür. Farklı ölçü aralıklarında çap ölçme olarak kullanılır. Yapıları bakımından çeşitlendirilebilirler.
Mihengir Çeşitleri Nelerdir ?
Verniyerli Mihengirler
Sürgü üzerinde bulunan ölçüm çizgileriyle okunabilen mihengirlerdir.
Saatli Mihengirler
Mekanik göstergeli mihengirlerdir.
Dijital Mihengirler
Mihengir üzerinde dijital bir gösterge bulunan mihengirlerdir.
Havalı Mihengirler
İşlevsel olarak dijital mihengirle aynı fakat sürgü kısmı pnömatik bir sistemle hareket eden mihengirlerdir.v
Mihengir Nasıl Kullanılır
1.Sıfırlama
Öncelikle ölçüm yapılan yüzeyin pürüzsüz ve düzgün olduğundan emin olunmalıdır. Daha sonra mihengirin ''0'' ının doğru olduğundan emin olmak için yüzeye sıfırlanıp eğer doğru değilse sıfırlamasının yapılması gerekmektedir. Takılan, değiştirilen karbür uçlardan kaynaklı sıfırda değişmeler olabilir.
2.Hassas Ayar
İstenilen ölçü ayarlandıktan sonra sürgü üzerindeki kelepçe sıkılarak hassas ölçü için üzerindeki hassas ayar tertibatı kullanılır.
3.Markalama (İşaretleme)
Parça üzerinde merkez belirlemek veya ölçü belirlemek için mihengir üzerindeki karbür uç kullanılarak işaretleme yapılır.
4.Fark Ölçme
Bir parçanın üzerindeki farklı boydaki kademelerin ölçümü için mihengiri önce birinci boy üzerine getirerek sıfırlar. Daha sonra ikinci boy veya en üzerine getirerek aradaki farkı ölçebiliriz.
Mihengir Kullanımı
1.Hatanın potansiyel sebepleri
Paralaks etkileri, mihengirin Abbe Prensipine uygunluğunu bozan aşırı ölçme kuvveti ve mihengirle iş parçası arasındaki sıcaklık farkından doğan farklı termal genleşme, tıpkı kumpasta olduğu gibi hata faktörleri arasında bulunur.Mihengirin yapısından ileri gelen başka hata faktörleri de mevcuttur. Özellikle eğrileşmiş referans kenarlara ve aşağıda açıklanan çizici uç montajıyla ilgili hata faktörlerinin kullanımdan önce üzerinde durulmalıdır.
2.Referans kenarın (sütunun) eğriliği ve çizici uç bağlama
Kumpasta olduğu ve aşağıda da gösterildiği gibi, mihengir kullanılırken kızağı taşıyan referans sütun eğer eğikse ölçme hatası ortaya çıkar. Bu hata, Abbe prensibini ihlal etmekten doğan hataların hesabındaki formül tarafından aynen temsil edilir.
Çizici ucun (veya mafsallı komparatörün) bağlanmasında dikkatli olunması gerekir. Çünkü eğik referans sütundan dolayı ortaya çıkan hata, yukarıdaki formülde yer alan "h" mesafesinin artmasına bağlı olarak büyür. Diğer bir ifadeyle daha uzun çizici uç seçilir veya mafsallı komparatör kullanılırsa hata daha büyük olur.
3.Taşıyıcı tablanın referans düzleminden yukarı kaldırılması
Bir blok mastar istifine veya iş parçası karakteristiğine göre çizici uç yüksekliği ayarlandığında eğer kızağa aşağı yönde aşırı kuvvet uygulanırsa, taşıyıcı tabla oturduğu referans yüzeyden kalkar ve ölçme hatasına yol açar. Doğru ayarlama için kızağın yavaşça aşağıya hareketinde çizici ucun burnu ileri geri hareket ettirerek blok mastarın (iş parçasının) yüzeyine yerleştirilir. Çizici ucun hafifçe yüzeye dokunur durumu hissedildiğinde ucun yüzeyin kenarı boyunca hareket ettirilmesi doğru ayarlamayı temin eder. Kullanımdan önce yüzey pleytinin ve mihengirin taşıyıcı tablasının referans yüzeyinin toz ve çapaktan temizlenmiş olduğunun bilinmesi önemlidir.
4.Doğruluk ve sıcaklık değeri arasındaki ilişki
Mihengirler bir kaç malzeme kullanılarak yapılır. İş parçasının malzemesi, oda sıcaklığı ve iş parçasının sıcaklığı eğer düzeltici hesaplamalar yapılarak etkisinin önü alınmazsa kombinasyon halinde ölçme doğruluğuna tesir edebilir.
5.Kesici Uç
Mihengirin çizici ucunun burnu çok keskindir. Kişisel yaralanmaların önlenmesi için dikkatle kullanılmalıdır.
6.Skala
Dijital mihengirin skalası, elektrikli yazıcı uç kullanarak tanımlayıcı numara veya başka bilgi kazımak suretiyle hasarlandırılmamalıdır.
7.Taşıma
Düşürmemek veya başka bir cisme çarptırmamak için mihengiri elle tutarken dikkatli olunmalıdır.
Mihengir Kullanımına Dair Uyarılar
- Kızağı taşıyan sütun temiz tutulmalıdır. Toz veya kir birikmesi halinde kızak zorla hareket ettirilir. Bu da ölçme ve ayarlamada hataya yol açar.
- Çizme işleminde çizici uç mevcut bağlama düzeneğini kullanarak güvenli biçimde sabitlenmelidir. Sabitlemeden sonra ayar durumunun doğrulanması önerilir. Çünkü bazı mihengirlerde sabitleme sonucu ayar hafifçe kayabilir. Bu durumda bu etkiyi hesaba alarak pay verilmelidir.
- Çizici ucun ölçme yüzü ve taşıyıcı tablanın referans yüzeyinin birbirine paralelliği 0.01 mm veya daha iyi olmalıdır. Ölçümden önce, çizici ucu veya mafsallı komparatörü bağlarken oturma yüzeylerindeki toz ve çapak temizlenmelidir.Ölçüm sırasında çizici uç ve diğer parçalar yerlerinde emniyetli şekilde bağlı durumda bulunmalıdır.
- Eğer mihengirin esas taksimatı hareket ettirilebiliyorsa, istenilen sıfır ayarı için hareket ettirin ve tespit somunlarını emniyetli şekilde sıkın.
- Paralaks olgusundan meydana gelen hatalar ihmal edilir değildir. Bir değer okurken taksimata daima dik konumdan bakılmalıdır.
- Kullanımdan sonra, su ve yağ tamamen silinerek temizlenmelidir. İnce bir tabaka halinde anti korozyon yağı sürülmeli ve depolanmadan önce kurumaya bırakılmalıdır.
- Depolama için uyarılar: Depolama sırasında direkt gün işığından, yüksek sıcaklıktan, düşük sıcaklıktan ve yüksek nemden kaçınılmalıdır. Bir dijital mihengir üç aydan fazla süreyle kullanılmayacaksa depolanmadan önce pili çıkarılmalıdır. Koruyucu kılıf varsa depolama sırasında mihengire takılmalı ve sütunlara yapışacak toza mani olunmalıdır.
Ortalama Mihengir Fiyatları
Mitutoyo
Mitutoyo 514-102 Verniyerli Yükseklik Mihengiri 0-300 mm
10.000 ₺ ~12.000 ₺
Mitutoyo 192-130 Saatli Numaratörlü Yükseklik Mihengiri 0-300 mm
15.000 ₺ ~20.000 ₺
Mitutoyo 192-615-10 IP40 Dijital Yükseklik Mihengiri 0-1000 mm
60.000 ₺ ~75.000 ₺
Insize
Insize 1253-150 Mekanik Yükseklik Mihengiri 0-150 mm
3.000 ₺ ~ 5.000 ₺
Insize 1250-450 Mekanik Yükseklik Mihengiri 0-450 mm
7.000 ₺ ~ 10.000 ₺
Insize 1156-1000 Makaralı Tek Sütun Dijital Mihengiri0-1000 mm
60.000 ₺ ~ 80.000 ₺
Mitutoyo Havalı Mihengir
- Mükemmel hassasiyet
- Pnömatik hareket mekanizması.
- Gösterge etkili bilgi aktarımı için kolay ve anlaşılabilir sembollerle donatılmıştır.
- Tekrarlanan ölçümlerde cihaz otomatik olarak bir sonraki ölçüm pozisyonuna geçer.
- Her ölçümde GO/NG-menüye dönülmesi.
- Şarj edilebilir pilleri sayesinde şehir cereyanına bağlanmaksızın çalışır.
- Minimum ağırlığı sayesinde basit kullanımlıdır.
- RS-232 C bilgi çıkışlı.
- Dijital komparatör saatleri (örneğin diklik) için dijimatik bilgi çıkışlı.